معرفی معاونت تحقیقات و فناوري دانشگاه
از عوامل مهم در توسعه پایدار هر جامعه پژوهش و تولید علم است. یکی از وظایف اصلی هر دانشگاه، پرداختن به ایـن مهـم و تـلاش براي رفع معضلات جامعه از طریق پژوهشهاي کاربردي و بنیادي است بدین منظور معاونت تحقیقات و فناوري دانشگاه علوم پزشکی جیرفت که زیر نظر ریاست دانشگاه فعالیت می کند، مسئولیت مدیریت، برنامه ریزي و نظارت بر پژوهش دانشگاه را بر عهده گرفته اسـت توسعه فرهنگ پژوهشگري، نوآوري و تبدیل ایده به محصول از وظایف این معاونت در راستاي ایفاي نقش خود در رفع مشکلات و ارتقاي سلامت جامعه می باشد.
برنامۀ استراتژیک پنج ساله معاونت تحقیقات و فناوری
مقدمه:
با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و تلاشهای برنامه ریزی شده و مدبرانه جمعی در چشم انداز بیست ساله کشور در افق 1404هجری شمسی ایران با هویت اسلامی کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فن آوری در سطح منطقه خواهد بود که تعامل موثر و سازنده ای با سایر کشورها خواهد داشت. در سند این چشم انداز به طور مستقیم به نقش دانش و پژوهش اشاره شده و بدیهی است بدون پژوهش و تولید دانش و همچنین مدیریت کـــارآمد و برنامه ریزی مناسب تحقق این چشم انداز میسر نخواهد بود .
برنامه ریزی یک جزء مهم از مدیریت کارآمد و موثر بوده و از ضروریات رسیدن به توسعه پایدار می باشد و با توجه به این که تنها با استفاده از اطلاعات صحیح و داده های معتبر و جامع حاصل پژوهش می توان به برنامه ریزی، مــدیریت و نهایتا توسعه مناسب دست یافت، اهمیت برنامه ریزی در خود این بخش به طور مضاعف نمود پیدا می کند.
معاونت تحقيقات و فناوري دانشگاه علوم پزشکی جیرفت به عنوان جزء کوچکی از جامعه علمی پژوهشی کشور در راستای چشم انداز بیست ساله کشور و اهداف کلان وزارت متبوع و دانشگاه ، نقش و وظیفه خود را در فراهم نمودن بستر لازم و مناسب جهت انجام پژوهشهای بنیادی و کاربردی برای تولید و انتشار علوم بهداشتی و درمانی و تامین نیازهای سلامت جامعه ایفا می کند. معاونت تحقيقات و فناوري در انجام وظایف خود از وجود کارکنان مختلف در قالب تشکیلاتی منسجم در واحدهای زیر مجموعه خود استفاده می کند. در این گزارش برنامه استراتژیک این حوزه تا سال 1403 به رشته تحریر درآمده است.
- واحدهای حوزه معاونت تحقيقات و فناوري
- مديريت امور پژوهشي دانشگاه داراي واحدهايي به شرح زير مي باشد:
1- کمیته تحقیقات دانشجویی مركزي و دانشكده ها
2- واحد امور طرح هاي تحقيقاتي و تشويقي مقالات
3- واحد امور پژوهش
4- واحد سمینارها و کنگره ها
6- واحد ثبت بیماریها و پیامدهای سلامت
این معاونت برای برقراری ارتباط لازم با دانشکده ها و رسیدگی به امور پژوهشی آنها علاوه بر واحدهای تابعه خود از وجود کارشناس پژوهشی هــر دانشکده نیز بهره مند می گردد. شورای پژوهشی دانشگاه و دانشکده ها و کمیته های اخلاق پزشکی زیر نظر این مدیریت تشکیل گردیده به بررسی امور مختلف پژوهشی می پردازند.
ماموریت (رسالت):
این معاونت برای نیل به اهداف خود با طراحی و ایجاد تشکیلاتی منسجم و تهیه سازو کار مناسب، ماموریتهای زیر را دنبال مینماید:
1- حمایت از انجام انواع طرحهای پژوهشی و توسعه کمی و کیفی تحقیقات در حوزه سلامت (بهداشت و درمان)
2- کمک به تولید و انتشار علوم از طریق چاپ کتب، مقالات و مجلات علمی
3- تامین منابع علمی و اطلاع رسانی به روز
4- توانمندسازی در زمینۀ پژوهش با برگزاری دورهها و کارگاههای لازم
5- ایجاد مراکز، آزمایشگاهها و پایگاههای تحقیقاتی در زمینههای خاص جهت گسترش پژوهش
6- ایجاد و تسهیل استفاده از فرصتهای مطالعاتی و شرکت در کنگرههای کشوری و بین المللی
7- جذب و تامین اعتبارات لازم برای طرحهای تحقیقی و سایر امور پژوهشی
8- نظارت و ارزشیابی کلیه امور پژوهشی دانشگاه، اعضای هیات علمی، محققین و کارکنان و دانشجویان
چشم انداز:
در بین دانشگاههای تیپ 3 جایگاه مناسب داشته و جزو رتبه اول تا سوم در بين دانشگاههاي همتراز قرار داشته باشد.
ارزشها و اصول حاکم بر دانشگاه در زمینه پژوهش:
منطبق با ارزشهای اصول حاکم بر وزارت متبوع و دانشگاههای علوم پزشکی از جمله این دانشگاه، در حوزه معاونت تحقيقات و فناوري - مدیریت امور پژوهشی موارد زیر به عنوان ارزش و اصل مورد نظر میباشد:
- اهمیت و اولویت پژوهش به عنوان اصلیترین راه پیشرفت جامعه و کشور و تولید علم
- اولویت پژوهشهای بنیادی و کاربردی
- اهمیت و اولویت ایجاد بستر مناسب برای پژوهش
- ترویج و توسعه و ارتقاء پژوهش در کل جامعه و نهادینه شدن آن در سطوح مختلف
- لزوم ارتباط و همکاری درون بخشی و برون بخشی در زمینه پژوهش
- استفاده از نتایج تحقیقات در عرصههای اجرایی و عملی
- حمایت همه جانبه از پژوهش و پژوهشگران
تحلیل ذی نفعان:
ردیف
|
ذی نفعان
|
عوامل تاثیر گذار
|
امتیاز
|
1
|
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
|
بهبود و ارتقاء عملکرد پژوهشی و خدماتی تخصیص منابع و صرف آن
|
|
2
|
مدیران (دانشگاه علوم پزشکی)
|
مدیریت بهینه، ارتقاء عملکرد و رضایت حرفه ای
|
|
3
|
اعضاء هیئت علمی
|
ارتقاء فردی، پاداش، و مزایای شغلی و معنوی
|
|
4
|
کارکنان
|
ارتقاء فردی، پاداش، و مزایای شغلی و معنوی
|
|
5
|
دانشجویان
|
ارتقاء، رضایت حرفه ای
|
|
6
|
سازمانهای دیگر دولتی
|
جهت دهی، رفع مشکلات و خدمات بهتر
|
|
7
|
شرکتهای خصوصی
|
تولید و عرضه بهینه و خدمات برتر
|
|
8
|
مردم (بیماران و...)
|
سلامت و رفاه
|
|
تجزیه و تحلیل محیط:
در این قسمت کلیه عوامل موثر بر این حوزه تحت عناوین نقاط قوت ، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها به صورت جداول زیر بیان میگردد:
نقاط قوت (Strengths):
ردیف
|
عنوان نقطه قوت (S) موجود در معاونت تحقيقات و فناوري- مدیریت امور پژوهش
|
|
1
|
وجود منابع علمی نسبتا کافی در کتابخانه مرکزی و قابلیت نسبی دسترسی به منابع و بانکهای اطلاعاتی الکترونیک
|
S1
|
2
|
وجود منابع مالی مناسب در سطح مدیریت پژوهشی برای تحقیقات
|
S2
|
3
|
چاپ مجله علمی پژوهشی به روز در دانشگاه و چاپ گاهنامه علمی در کمیته تحقیقات دانشجویی
|
S3
|
4
|
برگزاری کارگاههای مختلف پژوهشی برای اعضای هیات علمی و کارکنان و دانشجویان
|
S4
|
5
|
وجود اینترنت و Home page فعال در دانشگاه با پوشش کامل شبکه ها، معاونت ها، دانشکدهها و بیمارستانها
|
S5
|
6
|
وجود کمیته تحقیقات دانشجویی فعال
|
S6
|
7
|
چاپ مقالات علمی متعدد در مجلات معتبر توسط اعضای هیات علمی و محققین دانشگاه
|
S7
|
8
|
پرداخت حق تشویقی به مقالات چاپ شده
|
S8
|
نقاط ضعف (Weakness):
ردیف
|
عنوان نقطه ضعف (W) موجود در معاونت تحقيقات و فناوري-مدیریت پژوهش
|
|
1
|
کمبود متخصصین هیات علمی بالینی در رشتههای مختلف
|
W1
|
2
|
پایین بودن انگیزه محققین به علت کم بودن هزینه طرحها
|
W2
|
3
|
کمبود امکانات و تسهیلات تحقیقاتی در دانشگاه
|
W3
|
4
|
کمبود نیروی انسانی لازم در حوزه معاونت تحقيقات و فناوري
|
W4
|
5
|
طولانی بودن روند تصویب طرحهای تحقیقاتی و پرداخت هزینه آن
|
W5
|
6
|
عدم اجرای طرحها در زمان تعیین شده
|
W6
|
7
|
عدم استفاده اعضای هیات علمی از فرصتهای مطالعاتی
|
W7
|
8
|
ضعف در ارتباط با صنعت و بازاریابی تحقیقات
|
W8
|
9
|
ضعف در تهیه آمارها و عملکرد پژوهشی به هنگام
|
W9
|
فرصتها (Opportunities):
ردیف
|
عنوان فرصت (O) موجود در معاونت تحقيقات و فناوري- مدیریت امور پژوهش
|
|
1
|
وجود اعضای هیات علمی جوان و علاقه مند به پژوهش در دانشگاه
|
O1
|
2
|
علاقهمندی کارکنان و کارشناسان دانشگاه به پژوهش
|
O2
|
3
|
وجود فضای فیزیکی و آزمایشگاههای مناسب برای انجام تحقیقات در برخی از زمینه ها
|
O3
|
4
|
وجود منابع مالی مناسب برای پژوهش در سطح کشور و شهرستان
|
O4
|
5
|
وجود دانشجویان بومی متعدد علاقه مند به تحقیق
|
O5
|
6
|
توجه و حمایت مسئولین دانشگاه از فعالیتهای پژوهشی
|
O6
|
7
|
وجود محیط بکر و آماده انجام کارهای تحقیقی در زمینههای مختلف مناسب
|
O7
|
8
|
امکان استفاده از محققین خارج از دانشگاه جهت اجرای پژوهش
|
O8
|
9
|
امکان برقراری ارتباط (Link) پژوهشی با سایر دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهشی کشور
|
O9
|
10
|
حمایت مادی و معنوی وزارت بهداشت از طرحهای پژوهشی مناسب
|
O10
|
11
|
وجود نظام تحقیقی در سیستم اجرایی بهداشتی (HSR)
|
O11
|
تهدیدها (Threats):
ردیف
|
عنوان تهدیدهای (T) موجود در معاونت تحقيقات و فناوري- مدیریت امور پژوهش
|
|
1
|
فعال نبودن برخی از اعضای هیات علمی بالینی در زمینه پژوهش
|
T1
|
2
|
ضعف نظام مالی برای پرداخت براساس لیاقتها و استعدادها
|
T2
|
3
|
پایین بودن حق الزحمه و هزینه طرحهای تحقیقاتی
|
T3
|
4
|
کمبود امکانات و تسهیلات تحقیقاتی در شهرستان
|
T4
|
5
|
شرایط نامناسب محلی برای برگزاری سمینارها، کنگرهها و کارگاهها
|
T5
|
6
|
نبود دورههای تحصیلی تکمیلی در دانشگاه و در نتیجه نداشتن پایاننامههای تحقیقی قوی
|
T6
|
7
|
نبود مراکز تحقیقاتی مصوب به صورت فعال در رشتههای مختلف
|
T7
|
8
|
درگیر بودن مسئولین و اعضای هیات علمی در امور غیر پژوهشی
|
T8
|
9
|
عدم همکاری و هماهنگی میان بخشی مناسب
|
T9
|
10
|
ناهماهنگی و عدم ثبات سیاستهای کلی کشور در مورد امتیازات پژوهشی
|
T10
|
اهداف کلان (سیاستهای پژوهشی دانشگاه)
1- فراهم نمودن بستر مناسب برای پژوهش و تولید علم با بهره مندی از فن آوریهای مورد نیاز
2- گسترش پژوهشهای بنیادی و کاربردی در نظام سلامت
3- حمایت حداکثر و همه جانبه از پژوهشگران
4- گسترش همکاری و ارتباط پژوهشی در سطح شهرستان، استان، کشور و حتی المقدور در سطح بینالمللی
5- پیوند و ارتباط بیشتر بین پژوهش و صنعت
6- بهبود کمی و کیفی پژوهش و آثار پژوهشی و کارآیی و اثر بخشی آن
7- نهادینه کردن پژوهش بین اعضای هیات علمی، کارکنان و دانشجویان در حوزههای مختلف
استراتژیهای (راهکارهای) معاونت تحقيقات و فناوري
با توجه به چشم انداز بیست ساله کشور و اهداف کلان و سیاستهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رسالت، ماموریت و سیاستهای پژوهشی این دانشگاه، میتوان مهمترین استراتژیهای معاونت تحقيقات و فناوري- مديريت امور پژوهشی را تا سال 1403 به ترتیب زیر بر شمرد:
S1: تغییر ساز و کار تصویب و اجرای طرحهای تحقیقاتی به منظور اصلاح ساختار موجود
S2: افزایش مشارکت اعضای هیات علمی و محققین بومی در تولید علم و انتشارات علمی
S3: نهادینه کردن پژوهش با توجه به ماهیت پژوهش در علوم پزشکی در رشتههای مختلف علوم پایه و بالینی
S4: اصلاح و تکامل فن آوریهای اطلاع رسانی علمی متناسب با نیاز روز
S5: برگزاری همایشهای علمی منطقهای و سراسری به منظور ایجاد تحرک در منطقه
S6: تامین امکانات تحقیقاتی مناسب برای انجام انواع پژوهشهای بنیادی و کاربردی در علوم پایه و بالینی
S7: توانمندسازی محققین به منظور استفاده بهینه از امکانات موجود
اولویتهای استراتژیک
1- افزایش تعداد طرحهای تحقیقی (مخصوصا پژوهشهای بنیادی و کاربردی)
2-افزایش تعداد مقالات
3- ایجاد ارتباط بین پژوهش و صنعت
4- فراهم کردن زمینه مشارکت بیشتر اعضای هیات علمی، کارکنان و دانشجویان در کارهای پژوهشی
5- فراهم کردن بستر مناسب برای انجام کارهای پژوهشی (دسترسی به منابع، تسهیل روند انجام طرحهای تحقیقی، پرداخت حق تشویقی مقالات و...)
6- ارتقاء سطح پژوهشی دانشگاه و امتیاز مربوطه در رتبهبندی
اهداف عینی مربوط به استراتژیهای پژوهشی تا سال 1403
استراتژی S1: تغییر سازو کار تصویب و اجرای طرحهای تحقیقاتی به منظور اصلاح ساختار موجود
اهداف عینی:
O1: افزایش اعتبارات پژوهشی مطابق با نیازهای پژوهشی جامعه از 2,000 میلیون ريال در سال 1398 به 10,0000 میلیون ريال در سال 1403
O2: اصلاح فرایند و کاهش مدت زمان دریافت، بررسی و تصویب طرحهای تحقیقاتی ارسالی از دانشکدهها، از متوسط 6 ماه در سال جاری به حداکثر دو ماه تا سال 1403
O3: تسهیل پرداخت اقساط مالی طرحها و ایجاد امکان سفارش مواد مصرفی و دستگاههای مورد نیاز از چندین ماه به چند ماه تا سال 1403
O4: انجام تحقیقات تیمی و مشترک بین دانشگاهی از 5 طرح در سال 98 به حداقل 30 طرح تا سال 1403
O5: جذب گرانتهای پژوهشی از متوسط 300 میلیون ريال در سال 98 به متوسط 3,000 میلیون ريال در سال 1403
استراتژی S2: افزایش مشارکت محققین بومی در تولید علم
اهداف عینی :
O1: افزایش تعداد مقالات ISI چاپ شده دانشگاه از 37 مقاله در سال 1397 به 200 مقاله تا سال 1403
O2: افزایش طرح های تحقیقاتی کاربردی و بنیادی در سطح استانداردهای جهانی برای حل مشکلات بهداشتی، درمانی، اجتماعی، اقتصادی و کارآفرینی از 0 طرح در سال 97 به 15 طرح در سال، تا سال 1403
O3: فراهم نمودن امکان دسترسی اعضای هیات علمی داخل و خارج دانشگاه به تمامی منابع الکترونیکی و کتابخانه دیجیتال پزشکی ایران و جهان، مقالات علمی، طرحهای تحقیقاتی و پایاننامهها در سطح شهرستان تا سال 1403
O4: ایجاد زمینه برای مشارکت ذینفعان در پروژههای تحقیقاتی در قالب تاسیس تعاونیهای تحقیقاتی به میزان 50 تعاونی تا 1403
استراتژی S3: نهادینه کردن پژوهش با توجه به ماهیت پژوهش در علوم پزشکی در رشتههای مختلف علوم پایه و بالینی
اهداف عینی :
O1: تاسیس پایگاههای تحقیقاتی عفونی و گرمسیری، پایگاه تحقیقات جمعیتی، پایگاه تحقیقاتی ژنتیک، پایگاه تحقیقات بیماریهای تغذیهای، پایگاه تحقیقات بیماریهای قلبی، پایگاه تحقیقات سرطان، مرکز تحقیقات بیماریهای مادرزادی، پایگاه تحقیقات رشد کودکان، مرکز تحقیقاتی بیماریهای استخوانی، مرکز تحقیقات بیماریهای مشترک انسان و حیوان و مرکز تحقیقات لیشمانیازیس تا سال 1403
O2: انتشار ماهیانه نشریه علمی دانشگاه و اخذ مجوز انتشار نشریه علمی تحقیقات پزشکی منطقه جنوب استان به زبان انگلیسی و مجله دانشکده بهداشت تا سال 1403
O3: تاسیس پایگاه پرورش محققین با هدف تربیت محقق در مقاطع کارشناسی با توجه به نیاز منطقه
O4: انتشار نتایج تحقیقات به واحدهای ذیربط با پوشش 100 درصد طرحها تا سال 1403
استراتژی S4: اصلاح و تکامل فنآوریهای اطلاعرسانی علمی، متناسب با نیاز روز دانشگاه
اهداف عینی:
O1: راه اندازی مرکز اینترنت پر سرعت با خدماتدهی کتابخانه دیجیتال، مراکز تحقیقاتی علمی دنیا، مشاوره علمی و پایگاه مطالعات بین دانشگاهی تا سال 1403
O2: ایجاد پایگاه اطلاعرسانی تحقیقات محلی با پوشش شبکههای بهداشت و درمان شهری در سطح شهرستان تا سال 1403
O3: راه اندازی پژوهشیار با هدف پوشش الکترونیکی کلیه فعالیتهای تحقیقاتی، جذب داوران علمی در سطح کشور و حتی بین المللی، دریافت مقالات علمی در سطح بین المللی، Submit کردن مقالات علمی برای استفاده در سایر نشریات و به روز کردن اطلاعات پژوهشی با امکان ایجاد Link بین دانشگاهی تا سال 1403
O4: ایجاد بانک اطلاعات پژوهشی منطقه جنوب استان در زمینه علوم پزشکی تا سال 1403
O5: ايجاد و راه اندازي سيستم دسترسي محققين به مجموعه پايگاههاي علمي در خارج دانشگاه (سيستم OFF CAMPUS)
استراتژی S5: برگزاری همایشهای علمی منطقهای و سراسری به منظور تحرک علمی منطقه
اهداف عینی:
O1: برگزاری کنگرههای ملی به حداقل دو کنگره ملی در سال تا سال 1403
O2: برگزاری کارگاههای پژوهشی از 10 کارگاه در سال 97 به 30 کارگاه تا سال 1403
استراتژی S6: تامین امکانات تحقیقاتی مناسب برای انجام انواع پژوهشهای بنیادی و بالینی در علوم پایه و بالینی
اهداف عینی:
O1: کاهش زمان فرایند طرحهای تحقیقاتی
O2: تسهیل در روند پرداختهای مالی به مجریان طرحهای تحقیقاتی
O3: ایجاد بستری مناسب به منظور ارتقای مستمر کیفیت فرایندهای جاری در مدیریت پژوهشی
O4: جهتدهی پایاننامههای دانشجویی براساس اولویتهای پژوهشی منطقه
O5: پیگیری و راه اندازی مراکز تحقیقاتی در دانشگاه
O6: ارتقای وضعیت تجهیزات آزمایشگاههای علمی
استراتژی S7: توانمندسازی محققین به منظور استفاده بهینه از امکانات موجود:
اهداف عینی:
O1: فراهم کردن امکانات و تسهیلات لازم برای جذب نیروهای توانمند پژوهشی بصورت هیات علمی پژوهشی در مراکز تحقیقات و گروههای آموزشی
O2: فراهم آوردن تسهیلات لازم جهت شرکت اعضای هیات علمی در کنگرههای داخلی، بین المللی و فرصتهای مطالعاتی
O3: توسعه آموزشهای لازم برای هیات علمی و محققین بمنظور تقویت قابلیتهای پژوهشی آنان از طریق برگزاری کارگاه در زمینههای مدیریت تحقیق، اطلاع رسانی و آمار و...
O4: ارتقای خدمات مشاوره تحقیق جهت محققین و اصلاح روند نظارت بر طرحهای تحقیقاتی
O5: تقویت کمیته تحقیقات دانشجویی
O6: اتخاذ سیاستهای تشویقی و حمایتی بمنظور افزایش رغبت و انگیزه محققین در سطح دانشگاه